Վովա Գասպարյանն զգում է, որ կարող է ինքն էն ոստիկանապետը լինի, որը պիտի ստիպված այս ռեժիմին հեռացնի

Քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանը կարծում է, որ մենք այսօր իսկապես ունենք քաղաքական դաշտի ճգնաժամ եւ վակուում քաղաքական դաշտում, որը փորձում են լրացնել երիտասարդներն իրենց քաղաքացիական շարժումներով։ Թե ինչ քաղաքական իրավիճակ ունենք այսօր, պարոն Սարգսյանի կարծիքը հետեւյալն է․ Հայաստանը եկել է մի շեմի, երբ այս 24 տարվա ավանդական քաղաքականությունը եւ պատկերացումները քաղաքականության մասին դուրս են գալիս մեր կյանքից, ինչն էլ ընդլայնում է քաղաքական դաշտի վակուումը։ «Այսինքն՝ հինը չկա, եւ որեւէ մեկը դրան վերադառնալու ցանկություն էլ չունի, հավատ չունի հին սերնդի հանդեպ, իսկ նոր քաղաքականությունը դեռ ձեւավորվում է»,-մեզ հետ զրույցում երեկ ասաց նա՝ նշելով, որ այդ նոր քաղաքականությամբ այսօր զբաղվում են երիտասարդները։

- Վերջին շրջանի այս երիտասարդական-քաղաքացիական շարժումները քաղաքականացված կամ քաղաքական նպատակներ հետապնդող շարժումնե՞ր են, ըստ Ձեզ։

- Ես կարծում եմ՝ բոլոր այդ երիտասարդներն ուզում են, որ այս երկրում իրավական կարգ լինի։ Անխտիր բոլորի հետ խոսում ես՝ դրա մասին են իրենց այդ կարգախոսները, որ պարզ ու հստակ այդ մարդիկ չեն ուզում այս վիճակը, այլ ուզում են իրավական պետություն ունենալ։ Հիմա իրենց առջեւ ի՞նչ խնդիր են դրել, դա արդեն կոնկրետություն է, կարող է վաղն ուրիշ խնդիր դնեն, բայց ընդհանուր գիտակցումը հենց դա է, մարդիկ ասում են՝ ըստ Սահմանադրության, մենք ենք տերն էս երկրի եւ մենք թելադրում ենք։

- Այսինքն՝ չի բացառվում, որ մոտ ժամանակներս երկրի «տերերը» քաղաքական լուրջ ռեֆորմնե՞ր իրականացնեն։

- Իհարկե, չի բացառվում։ Նայած՝ դու ինչ խնդիր ես դնում, դու կարող է 50 տարի դնես իշխանափոխության խնդիր ու երբեք չանես, բայց կարող է մի դատական պրոցես սարքես ու երկիրը բերես իրավական կարգի։

- Մյուս կողմից, մենք ունենք քաղաքական դաշտ՝ քաղաքական կուսակցություններ, խորհրդարանական քաղաքական ուժեր, ովքեր թե՛ ԱԺ ամբիոնից, թե՛ տարբեր հարթություններում փորձում են իրենց քաղաքական գիծն առաջ տանել, այսօր նաեւ սահմանադրական փոփոխությունների խնդիր է դրված, որը նաեւ քաղաքական փոփոխությունների է հանգեցնելու։ Այս ամենն ինչպե՞ս կարող ենք համադրել քաղաքացիական այս շարժումների հետ, որը ի՞նչ աստիճանի վրա է գտնվում։

- Քաղաքական կուսակցությունները պիտի շարունակեն, չէ՞, իրենց գործը, եւ իրենք շարունակում են։ Բայց ինչքանո՞վ է աջակցություն ստանում իրենց գործունեությունը, սրա մասին է խոսքը։ Ֆորմալ առումով՝ կուսակցությունն ունի խմբավորում պառլամենտում եւ պիտի իր խնդիրը դնի՝ ինչքանո՞վ են ակտուալ այդ խնդիրները լայն զանգվածների, հանրության համար եւ ինչքանո՞վ են աջակցություն ստանում․ դա է խնդիրը։

- Հիմա ո՞վ ում աջակցության կարիքն ունի հատկապես, քաղաքացիական նախաձեռնությունները՝ քաղաքական կուսակցությունների՞, որ այդպես էլ ըստ էության չստացան, թե՞ հակառակը, եւ ճի՞շտ էր արդյոք նրանց պասիվությունն այս գործընթացներում։

- Իրենք ուղղակի անելիք չունեն, սա էն սպեցիֆիկան չէ, սա ունիվերսալ երեւույթ է, ցանկացած տեղերում, երբ որ լայն, մասշտաբային քաղաքացիական շարժումներ են ձեւավորվում, կուսակցությունները երկրորդական դեր են խաղում։ Իրենք կարող են մասնակցել, աջակցել, բայց որեւէ էական դերակատարություն երբեւէ որեւէ տեղ չեն ունեցել։ Անհնարին բան է դա, բավական է մի կուսակցություն մտներ այդտեղ ու ասեր՝ ես էստեղ ուզում եմ մի բան անել, միանգամից տասը կուսակցություն կխփեին նրան, շան լափը գլխին կթափեին, թե՝ գնացել է շարժումը քանդելու։

- Մենք այսօր քաղաքական դաշտի ճգնաժամ ունե՞նք։

- Իհարկե ունենք։ Ճգնաժամ կա, եղել է, հարցադրումները՝ կուսակցական եղել են, որոնք ոչ մի բանի չեն բերում, հարցադրումները չեն փոխվում, 70 թե 90 կուսակցություն կա Հայաստանում, ցանկացածին հարցրու՝ ծրագիրդ ո՞րն է, ասում է՝ իշխանափոխություն, սա արդեն իսկ քաղաքական ճգնաժամ է։ Եթե 70 կուսակցություն մի խնդիր ունի 24 տարի, այն է՝ իշխանափոխություն, սա ճգնաժամ չէ՞։ Այսինքն՝ սա ցույց է տալիս, որ գոյություն չունի ցիվիլ եւ օրինական կուսակցական կյանք։

- Այդ ճգնաժամը նաեւ իշխանությունների ներսում կամ իշխանությունների՞ համար է։

- Իհարկե, նաեւ իշխանությունների համար է, որովհետեւ իրենք գնալով արդեն իրենց դիմաց անմիջապես քաղաքացիներին են տեսնում։ Փողոցը փակել էին, երկու շաբաթ չէին կարողանում բացել, ոստիկանության վիճակը տեսել ենք, մյուս անգամ կարող է էդ ոստիկանությունը հանձնի էդ ռեժիմը ժողովրդին ու անցնի օրենքի կողմը, եթե ճնշումն էդ աստիճանի լինի, որ պիտի ստիպված լինեն իրավապահ մարմինները նման ծանրագույն ընտրություն կատարել։ Ես կարծում եմ՝ Վովա Գասպարյանը հենց էդ վիճակում է, որ զգում է, որ կարող է ինքն էն ոստիկանապետը լինի, որը պիտի ստիպված այս ռեժիմին հեռացնի։

- Ի՞նչ տեսակի փոփոխություններ են սպասվում կամ ակնկալվում այս ընթացքում՝ մինչեւ համապետական ընտրությունները 2017-18 թվականներին։ Փոփոխությունների դինամիկա կա՞։

- Դինամիկան այն է, որ կարող է մյուս շարժումն արդեն այն աստիճանի փոխի իրավիճակը, որ, ընդհանրապես, էդ ընտրությունների մասին անիմաստ լինի խոսելը։

- Մյուս կողմից, սակայն, իշխանությունները պատրաստվում են սահմանադրական փոփոխությունների։

- Դե իրենք հա էլ պատրաստվում են, հիմա նոր վիճակում ոնց են անելու դա, ես չգիտեմ։

- Վերջին շրջանում նոր կուսակցություններ են սկսել ստեղծվել, որոնց լիդերները խորհրդարանական դեմքեր են՝ Ուրիխանյանը, Փաշինյանը, հիմա էլ արեւմտամետների նոր կուսակցություն են ուզում ստեղծել, սա որեւէ թարմություն կբերի՞ քաղաքական դաշտին։

- Իմ նկարագրած վիճակն է՝ հինը մեռել է, դրա համար սա էլ է մի պրոցես։ Մեկ, որ քաղաքացիներն անմիջապես դուրս են գալիս փողոց ու, քաղաքական խնդիրներ դնելով, գնում առաջ, մյուսը, որ արդեն նոր սերնդի կուսակցություններ են դուրս գալիս՝ հույս ունենալով, թե իրենք ուրիշ են, բայց չհասկանալով, որ իրենք նույնի մեջ են։ Ես կարդում եմ նրանց ծրագրային դրույթները, նրանց ծրագրերը, ու նույն մոտեցումներն են, որը, ասենք, 20 տարի առաջ էր։ Նրանք էլ են խնդիրը նույն ձեւի դնում՝ մասնակցել կեղծված ընտրություններին, կոալիցիաներով կամ այլ տարբերակով…

- Այդ դեպքում ո՞րն է ելքը կամ ճիշտ ճանապարհը։

- Ելքն այն է, որ եթե երկրում գոյություն չունի ազատ ընտրությունների մեխանիզմ, այդ երկրում հնարավոր չէ կուսակցական գործունեություն ծավալել։ Իսկ դրա համար պետք է դնել այդ խնդիրը՝ ազատ ընտրությունների, որեւէ կուսակցություն ես չեմ տեսել, որ դնի այդ խնդիրը։ Սկզբից պետք է դնել այդ խնդիրը, որ մենք ուզում ենք, որ էս երկրում ապահովվեն ազատ ընտրությունների երաշխիքներ։ Դրեք խնդիրն ու սկսեք մտածել, թե ոնց հասնել դրան։