Խաղաղությունը զոհերով, վիրավորներով ու գերիներով չի լինում

2020 թվականի աշնանային պատերազմի խայտառակ պարտությունից հետո ՀՀ վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող Փաշինյան Նիկոլի կողմից տրվեց «խաղաղ դարաշրջանի» մեկնարկը: Ինչպես ցույց տվեց անցած ավելի քան մեկ տարին, կապիտուլյացիոն զինադադարը շարունակվեց նույնքան կապիտուլյացիոն «խաղաղ դարաշրջանով», այն է՝ տարածքային կորուստներով: Դրա հետ մեկտեղ պատերազմի զոհերին ժամանակ առ ժամանակ ավելանում են «խաղաղ դարաշրջանի» զոհերը, վիրավորներն ու գերիները: Նախորդ օրվա հերթական սադրանքը՝ Գեղարքունիքի մարզի մեր սահմանային դիրքերի գնդակոծումն առաջ բերեց երեք զինվորի մահ:

Չգիտես ինչից զգուշանալով (նիկոլական վարչակարգը պատասխան տալ չի կարող), կամ ցանկանալով մեղքը կրկին բարդել հայկական կողմի վրա՝ Ադրբեջանի ՊՆ ադրբեջանական բանակի սահմանային ստորաբաժանումները բերել է «գործողության ուժեղացված ռեժիմի»: Չնայած կարող է պատահել, որ «Ադրբեջանի ինքնիշխան տարածքները և երկրի սահմանների անվտանգությունը ուժեղացված ռեժիմով պաշտպանող» ադրբեջանական բանակն անցնի լայնածավալ հարձակման: Ինչին կարող է նպաստել այն հանգամանքը, որ ադրբեջանական ստորաբաժանումները վաղուց են հատել ՀՀ սահմանը: Այսինքն՝ հաղթական պատերազմից հետո Իլհամի մոտ վերացել են ՀՀ սահմանը հատելու հոգեբանական արգելակները: 2020 թվականի հաղթանակից գլուխը կորցրած Իլհամը կարող է դիմել նման արկածախնդրության՝ հաշվի առնելով  «պարտությամբ հպարտացողի» պարտվողական խաղաղասիրությունը: Ինչպես նաև Ռուսաստանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության գլուխը խառը լինելը ղազախստանյան իրադարձությունների առումով:

Լավ, Իլհամի առումով՝ ինչ էլ նա ձեռնարկի, ամեն ինչ պարզ է: Նա թուրք է, այսինքն՝ թշնամի, և օգտագործում է մեր ժամանակավոր թուլությունը՝ պայմանավորված 2018-ի ապրիլի սխալ վարքագծով: Ընդ որում, համարյա բոլորի՝ նրանց, ովքեր ակտիվորեն փողոց էին փակում, ովքեր պասիվ ողջունում էին Նիկոլի հաղթանակը, ովքեր առանց դիմադրության իշխանությունը զիջեցին Նիկոլին: Բայց չէ որ անցյալ տարվա ընտրական քարոզարշավին Նիկոլը խոստացել է խաղաղություն: Իսկ խաղաղությունը նշանակում է, որ 2021 թ.-ի հունիսի 20-ից այս կողմ չպիտի զոհվեր ոչ մի զինվոր: Իհարկե, խորհրդարանական կամ գործադիր ուսապարկերը կարող են ասել, որ Նիկոլը դեռևս չի կարողանում հասնել դրա հաստատմանը: Եվ նույնիսկ մեղադրել ընդդիմությանը դրան խանգարելու մեջ: Բայց որքան ես հասկանում եմ, արևելքից մեր զինվորների վրա կրակողը և նրանց սպանողը ոչ թե ընդդիմություն է, այլ ադրբեջանական բանակի զինվորները: Որոնց նման բան անելու հրաման է տալիս իրենց գլխավոր հրամանատար Իլհամը:

Իսկ Իլհամն էլ հենց այն անձն է, ում հետ ցանկանում է խաղաղություն հաստատել Նիկոլը: Ստացվում է, որ Նիկոլը չէր պատկերացնում, որ զոհերով, վիրավորներով ու գերիներով կարող էր լինել խաղաղություն հաստատելու գործընթացը: Կամ էլ պատկերացնում էր, սակայն չէր կիսվում «սիրելի ժողովրդի» հետ: Երկու դեպքում էլ ինքը բարոյական իրավունք չունի զբաղեցնելու ՀՀ վարչապետի պաշտոնը: 688761 ընտրող ձայն է տվել Նիկոլին (ձևականորեն նրա կուսակցությանը), որպեսզի այլևս չզոհվեն, չվիրավորվեն կամ գերի չտարվեն իրենց որդիները, հայրերը կամ եղբայրները: Սա էր և ոչ թե նախկինների դեմ կռիվը շարունակելն էր 2021 թ.-ի հունիսի 20-ի Փաշինյան Նիկոլի ստացած մանդատի իմաստը: Նախկինների դեմ կռիվ տալով խաղաղության հարց չի լուծվում, այն լուծվում է սեփական «ինքնիշխան տարածքները և երկրի սահմանների անվտանգությունը ուժեղացված ռեժիմով պաշտպանելով»: Ինչպես նաև Ադրբեջանի հետ արժանապատիվ խաղաղություն հաստատելու վերաբերյալ բանակցելով: 

Կարծում եմ, որ այս հարցը պետք է դրվի հանրաքվեի, և այն պետք է կազմակերպվի ընդդիմության կողմից: Կարծում եմ, որ զոհերով, վիրավորներով ու գերիներով «խաղաղ դարաշրջանի» մեկնարկ չի լինում: Զոհերը ու գերիները պատերազմական իրավիճակի դրսևորման արդյունք են: Իսկ ես չեմ լսել և ոչ մեկն էլ չի լսել, որ Նիկոլը խոստովաներ, որ «խաղաղ դարաշրջան» է հաստատելու նոր զոհերով, վիրավորներով ու գերիներով: Չենք լսել, որովհետև չի ասել, իսկ չի ասել, քանի որ եթե նման բան ասեր, ապա նա կստանար ոչ թե 688761 ձայն, այլ կլորացված 689 ձայն: Ենթադրում եմ, որ այդքան է կազմում այն ընտրողների քանակը, ովքեր պաշտոնի ու ունեցվածքի տեր դարձան Նիկոլի վարչապետության շնորհիվ:

Հ.Գ. Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպությունը (ԵԱՀԿ) կոչ է անում Ադրբեջանին և Հայաստանին զերծ մնալ ուժի կիրառումից և բովանդակալից երկխոսության մեջ մտնել Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ վեճը լուծելու համար։ Փաստորեն, ստացվում է, որ ոչ միայն Իլհամն է ուժ կիրառում, այլև պարտված ու խաղաղասեր Նիկոլը: