Ոչ թավշյա գզվռտոց՝ թավշյա դատարանի բակում
Այս օրերին ընթացող Ռոբերտ Քոչարյանի եւ մյուսների գործով դատավարությանը զուգահեռ բավականին հետաքրքիր իրադարձություններ են տեղի ունենում նաեւ դատարանի բակում, որոնք կարելի է բնորոշել ինչպես «պայքար», այնպես էլ «ընդհարում», «գզվռտոց», «քաշքշուկ», «տուրուդմփոց» եւ այլ բառերով: Դատարանի բակում դիտակետեր են դրել Ռոբերտ Քոչարյանի թե՛ կողմնակիցները, թե՛ հակառակորդները, որոնց միջեւ էլ ընթանում են այդ գործընթացները:
Առաջ չանցնելով` նշեմ, որ լրատվամիջոցները համարյա նույն հաճախությամբ հանրությանը տեղեկություններ են փոխանցում թե՛ դատարանի նիստերի դահլիճից եւ թե՛ դատարանի բակից, եւ մենք հստակ պատկերացում ունենք, թե ինչ է կատարվում մեր պատմության մեջ աննախադեպ այդ դատավարության շուրջ: Նկատելի է նաեւ, որ մամուլը հիմնականում անկողմնակալ է լուսաբանում գործընթացները, ինչի համար միայն ու միայն շնորհակալություն պետք է հայտնել իրենց գրչով մեզ տեղեկություն բերող «ժրաջան մեղուներին»:
Խնդիրը, որի մասին կուզենայի խոսել այսօր, կարող է նույնիսկ տարօրինակ թվալ, բայց նման խնդիր կա, եւ այն անտեսելը ճիշտ չէ: Ըստ իս` միանգամայն բնական է, որ Քոչարյանի դատավարության ընթացքում նրա կողմնակիցները հավաքվում են դատարանի բակում: Այլ կերպ, թերեւս, չէր էլ կարող լինել: Ընդ որում, դա, հնարավոր է, կազմակերպվում է ՀՀ երկրորդ նախագահի գրասենյակի կամ նրա աջակիցների նորահայտ դաշինքի կողմից: Որեւէ դատապարտելի բան չկա այստեղ: Մյուս կողմից էլ` դատարանի բակում են հայտնվում տարատեսակ հասարակական ակտիվիստներ, Քոչարյանի «դատավճիռն» արդեն իսկ կայացրած առանձին քաղաքացիներ, շատ ներողություն, նաեւ` խաժամուժ, որի տարիքին նայելիս հաստատ չես ասի, որ Քոչարյանից տուժածներ են: Սրա մեջ էլ դատապարտելի բան չկա, եւ սա էլ, հնարավոր է, կազմակերպվում է ինչ-որ տեղից` ի հակակշիռ Քոչարյանի կողմնակիցների: Դատապարտելին այս խմբերի «բախումից» առաջացող աղմուկն է, որին անհրաժեշտ ուշադրություն չի դարձվում այսօր: Այդ աղմուկը դատավարությանը զուգահեռ կարող է այնքան սաստկանալ, որ այլեւս հնարավոր չլինի վերահսկել իրավիճակը: Չպետք է մոռանալ, որ սա երկրի առաջին դեմքերի ներգրավվածությամբ պրոցես է, որի արդյունքում կայացվելիք դատավճիռներն ու որոշումները հսկայական նշանակություն են ունենալու Հայաստանի ապագայի համար:
Մեր հասարակությունը պառակտված էր արդեն 10 տարի: Այդ պառակտվածությունն ավելի խորացավ «թավշյա, ոչ բռնի» հեղափոխությամբ, երբ մարդիկ բաժանվեցին «սեւերի» ու «սպիտակների»: Այն, ինչ կատարվում է այսօր Ռոբերտ Քոչարյանի եւ մյուսների գործով դատավարության շուրջ, սպառնում է նորանոր բաժանարարներ գծել մեր հասարակության մեջ: Չի կարելի նման բան թույլ տալ: Եթե այս «գզվռտոցը» վերաճի մեծ իրարանցման, եւ փողոցից ճնշումներ գան դատարանի վրա, ապա դատարանի ոչ մի վճիռ չի կարող արժանահավատ եւ ընդունելի լինել:
Կարծում եմ՝ այս հարցում բավականին մեծ անելիք ունեն ՀՀ իշխանությունները: Չեմ ասում` Ոստիկանությունը, ԱԱԾ-ն կամ այլ ուժային կառույցներ, այլ իշխանությունը: Այն քաղաքական ուժը, որ մի կողմից նախաձեռնել է «նախկիններին» դատելու այս գործընթացը, իսկ մյուս կողմից էլ տիրապետում է բոլոր այն լծակներին, որոնք թույլ կտան հասնել իրենց համար ցանկալի դատավճռի: Թող ինձ ների վարչապետ Փաշինյանը, բայց ինձ թվում է, որ դատարանի բակում աղմուկ-աղաղակ բարձրացնելը, «հակաքոչարյանականներին» դատարանի բակ լցնելը, ընդհարումներ հրահրելը եւ այլ գործողություններ կազմակերպում են հենց իշխանությունները, որոնց պետք է այս դատավարությանը մեծ հնչեղություն հաղորդել նաեւ արտերկրում եւ մանավանդ՝ Եվրոպայում: ՄԻԵԴ-ի վճիռը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի գանգատով, մեղմ ասած, սառը ցնցուղ էր նաեւ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի համար, որ բավականին ակտիվ է եղել այն օրերին, երբ Ռոբերտ Քոչարյանը «խախտում էր ՀՀ սահմանադրությունը»: Եվ, ուրեմն, պետք է եվրոպացի դատավորների մեջ տպավորություն ստեղծել, որ Քոչարյանի անձի եւ նրա իշխանության տարիների հետ կապված «մե՛ծ» դժգոհություններ կան Հայաստանում:
Մարդուն միշտ էլ կարելի է դատի տալ: Դժվարը, որքան հասկանում եմ, դատը շահելն է: ՀՀ իշխանությունները, բնականաբար, անելու են ամեն ինչ, որպեսզի շահեն այս դատը, քանի որ խնդիր ունեն դուրս գալու իրենց իսկ քաղաքական հայտարարությունների տակից: Հայտարարել են, չէ՞, որ Քոչարյանը սահմանադրական կարգ է տապալել, որ Մարտի 1-ի գործը բացահայտվել է: Եթե այդ ամենն արվել է, ուրեմն դատավորին մի «ուչաստկովիի գործ է մնացել անելու»: Հետեւաբար, Վարդգես Գասպարիին «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ ուղարկում եք դատարանի բակ, որ ի՞նչ անեք:
Ես Քոչարյանի կողմնակիցներին կխնդրեի չգնալ դատարանի բակ եւ ՀՀ երկրորդ նախագահին իրենց աջակցությունը հայտնել այլ ձեւերով` քարոզչություն, հարցազրույցներ, հոդվածներ, ելույթներ, հանդիպումներ եւ այլն: Ինչպես ասում են` դատարանին թողնենք հանգիստ աշխատի: Թե դրանից հետո ինչ մարտավարություն կընտրեն իշխանություններն ու նրանց ակտիվիստները, իրենց գործն է: Կարեւորը` աղմուկ չլինի, որն այս պահին ձեռնտու է միայն իշխանություններին:
Կարծիքներ