Վերջին նորությունները բերդերից․ նոր պետը համակարգ է բերում ոստիկանների

Փաշինյանի գլեբժիգլովյան ոճով արած արտահայտությունները՝ գողերի, «սխոդկաների» եւ «օբշակների» մասին, բուռն արձագանք են գտել կալանավայրերում։ Ազատազրկվածների ճնշված հատվածը ոգեւորված է, որ Նիկոլը կարգուկանոն է մտցնում բերդերում։ Մյուս մասը, հակառակը՝ սպառնում է․ «Բունտ ենք անելու, եթե մեզ «կասնուտ» անի»։ Դրանք հիմնականում «զոն նայողների» ճտերն են, հեղինակությունները։ Նրանք սպասում են գողերի հրահանգին, եթե նրանք «դաբրո» տան, կալանավայրերում ըմբոստություն կսկսվի։

Այս օրերին բանտերի բնակիչները Փաշինյանին համեմատում են Պուտինի հետ։ ՌԴ նախագահն առաջարկել է Քրեական օրենսգրքում նոր հոդված ավելացնել, որով կազմակերպված հանցավոր խմբավորումներում բարձր դիրք զբաղեցնողները՝ օրենքով գողերը, իրենց դիրքի պատճառով կարող են դատապարտվել 8-15 տարվա ազատազրկման: «Պուտինը երկու բերդ է սարքել գողերի համար, որովհետեւ նրանք 3 մլրդ դոլար Ռուսաստանից փող են հանել,- փոխանցում է մեր զրուցակիցը Կոշի կալանավայրից։- Նա պահանջել է, որ այդ գումարը Ռուսաստան բերեն։ Այսինքն՝ նա որոշակի նպատակի համար է հավաքել գողերին, որ ասի՝ փողը բերեք։ Իսկ մերի նպատակը պարզ չի»։

Փաշինյանի օրոք ի՞նչ է փոխվել կալանավայրերում։ Մեր զրուցակիցը, որն ուղղակի առնչություն ունի քրեական աշխարհի հետ, վստահեցնում է, որ ներքին կանոններն ավելի դաժան են դարձել։
«Զոն նայողների ճտերն առաջ, եթե իրանց «տվող» ես լինում, ու օրը գալիս ա, փողը չես տալիս, ծեծում էին, ու վերջ, թեման փակվում էր։ Հիմա «եվրո զոն նայողները» հա՛մ խփում են, հա՛մ էլ օր են տալիս մուծվելու»,- ասում է մեր աղբյուրը։ Միաժամանակ նկատում է, որ փոխվել է «ղումարի» հետ կապված իրավիճակը։ «Մի բան ա փոխվել, որ առաջվա նման չեն ստիպում շատ, որ խաղան։ Առաջարկում են՝ խաղում ես, խաղա։ Չէ՝ մի քանի օրից նորից են ասում, մինչեւ որ գայթակղվում ես, բայց հիմա ստիպել չկա»։

Մինչ կալանավայրերում նոր ալեկոծում է հասունանում, քրեակատարողական ծառայության նոր պետ, արդարադատության գեներալ-մայոր Արթուր Գոյունյանն իր կադրային փոխատեղումներն է սկսել համակարգում, որը Փաշինյանի օրոք արդեն երկրորդ անգամ է ձեռնարկվում։ Նա հիմնականում համակարգ է բերում նախկին ոստիկանների ու դատախազների։ «Փոխվել են հիմնարկների պետերն ու նրանց տեղակալները»,- ասում է ՔԿՎ խոսնակ Նոնա Նավիկյանը։

Նոր կադրերը հիմնականում նախկին ոստիկաններ են։ Գլխավոր կալանավայրի՝ «Նուբարաշեն» ՔԿՀ պետը Սամվել Մկրտչյանն է։ Մինչ այդ նա պետական աշխատանքի է եղել 2013թթ. եւ զբաղեցրել է ՀՀ ոստիկանության կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի գլխավոր վարչության 2-րդ վարչության 1-ին բաժնի պետի պաշտոնը։ Նախկին ոստիկան է «Արմավիրի» պետ Գերասիմ Գեւորգյանը։ Նա կալանավայրերի համակարգում աշխատում էր դեռեւս այն ժամանակ, երբ դրանք ենթարկվում էին ներքին գործերի նախարարությանը, եւ ազատվել է զբաղեցրած վերջին պաշտոնից 2007-ին, դատաիրավական բարեփոխումների շրջանակում։ «Վարդաշեն» ՔԿՀ պետ Հրաչ Սարգսյանը նախկին զինդատախազ է՝ 2017 թվականին կենսաթոշակի անցած։ «Արթիկի» պետ Արման Մելքոնյանը 2018-2019թթ. ՀՀ ոստիկանության Գեղարքունիքի մարզային վարչության Մարտունու բաժնի պետն էր, որն այս տարվա մարտից ոստիկանության կադրերի ռեզերվում է։
Ոստիկանների ու դատախազների, այլ կերպ ասած՝ «բռնողների» ներհոսքը քրեակատարողական համակարգ հակասում է դեռեւս 10-12 տարի առաջ համակարգում սկսված դատաիրավական բարեփոխումների ոգուն։ Ինչպես հայտնի է, այն ժամանակ որոշվել էր կտրել քրեակատարողական համակարգը ոստիկանությունից, որ բռնողն ու պատժողը տարբեր մարմիններ լինեն։ Այդ տրամաբանությամբ կալանավայրերը դուրս բերվեցին ոստիկանական համակարգից ու դարձան արդարադատության նախարարության ենթակայության հաստատություններ։

Այժմ, փաստորեն, հակառակ գործընթացն է տեղի ունենում։

Կադրային ջարդ Փաշինյանի օրոք արդեն երկրորդ անգամ է ձեռնարկվում։ Առաջին ջարդն իրականացրեց նախկին հարկադիր Արտյոմ Մխոյանը, որը հայտնի է օլիգարխ Սամվել Կարապետյանի հետ բարեկամական կապերով։ Մխոյանն առանց պատճառաբանությունների ազատվեց մի քանի հին կադրերից՝ համարելով, որ նրանք կապ ունեն նախկին կոռումպացված համակարգի հետ։ Ապա սկսվեց ԱԱԾ արշավանքն ընդդեմ ՔԿՀ-ների։ Խուզարկություններն անցկացվում էին առանց կալանավայրերի ադմինիստրացիայի հետ համաձայնեցնելու, ինչը երբեմն աղմկոտ պաշտոնանկությունների էր բերում։ Այդպես աշխատանքից ազատեցին «Արմավիր» ՔԿՀ նախկին պետ Խաչիկ Հարությունյանին` այն բանից հետո, երբ ԱԱԾ խուզարկուները մտել էին կալանավայր եւ բազմաթիվ խախտումներ հայտնաբերել։ Եկավ նաեւ Մխոյանի ժամանակը։ Հուլիսին նրան հասկացրին, որ պետք է հրաժարական տա։

Ի դեպ, ըստ մեր աղբյուրների, հենց Արտյոմ Մխոյանն է եղել այն խորհրդավոր պաշտոնյան, որի մասին Փաշինյանը պատմեց կառավարության անցյալ նիստի ժամանակ․ «Էս վերջերս, երբ իրավապահ մարմինների ներկայացուցիչները խուզարկում են ՔԿՀ-ում գտնվող մի անձի, քրեակատարողական ծառայության բարձրաստիճան պաշտոնյան զանգում է իրավապահներին ու ասում՝ «գիտե՞ք իրան ոնց եք խուզարկում, ինքն «օրենքով գող ա»: Հասկանո՞ւմ եք, էս ընդհանրապես վերջն ա: Իհարկե, այդ ասողն այլեւս չի աշխատում համակարգում, եւ եթե այս օրենքը լիներ, նա քրեական պատասխանատվության էլ կենթարկվեր»։
Մեր տեղեկություններով, վարչապետը փոքր` ինչ շփոթել է՝ ՔԿՀ բարձրաստիճան պաշտոնյան ոչ թե զարմացել է, որ օրենքով գող են խուզարկում, այլ պարզապես զգուշացրել է խուզարկողին, որ անձը քրեական աստիճանակարգում ունի գողի կարգավիճակ։