Ոչ ոք չի կարող առավոտյան զարթնել ու փոխել Սահմանադրությունը

Նորաստեղծ քաղաքական ուժերին հանրությանը ներկայացնելու անհրաժեշտություն կա։ «Ազգային օրակարգ» կուսակցության համահիմնադիրներից Ավետիք Չալաբյանը՝ մասնագիտությամբ ֆիզիկոս, երիտասարդ տարիներին քայլ է արել դեպի բիզնես կառավարում։ Նա դրսերում սովորած, աշխատած, հաջողությունների հասած գործիչներից է, ով այժմ քաղաքականությամբ է զբաղվում։ Խոսում է արագ, ճշգրիտ, հանդիպումները սկսում է վաղ առավոտից։ Վստահ է, որ «Ազգային օրակարգի» հետեւորդներն ամեն շաբաթ ավելանում են, բայց չի ուզում հրապարակել կուսակցության անդամների թիվը՝ ասելով․ «Այդ հարցին չեմ պատասխանի։ Իրականում, երեւի, ճիշտ հարցը հետեւյալն է․ ինչի՞ համար ենք հայտնվել մենք ընդհանրապես։ Մենք ձեւավորման փուլում ենք, ամեն շաբաթ նոր անդամներ են ավելանում»։ 

- Հիմնադիր համագումարը ե՞րբ եք անցկացնելու։

- Նախ պետք է ունենանք առնվազն 100 հիմնադիր անդամ՝ կորիզը, որը լավ ձեւավորված է, կազմակերպված է, իր ներսում աշխատանքային պրոցեսներ են գնում։ Հիմա մենք այդ փուլում ենք։ Մեր կարծիքով, մի երկու ամիս է պետք, որ մենք դա անցնենք։ Կա եւս մի քանի խնդիր, որն օրենսդրությունն է պահանջում՝ կուսակցության կանոնադրություն ունենալն է, որի վրա հիմա աշխատում ենք, քաղաքական ծրագիրն է։ Այն մեկ-երկու տասնյակի համար է եւ պետք է լինի շատ հիմնավոր։ Մեր ամբողջ կուսակցությունն աշխատում է դրա վրա։ Մենք բաժանվել ենք 7 հանձնախմբի, ամեն խումբն աշխատում է մեկ ոլորտային ծրագրի վրա։ Ծրագրի ստեղծումից հետո մենք ունենալու ենք հանրային քննարկումների շարք՝ հանրության հետադարձ արձագանքը ստանալու համար։

- Դուք ընդդիմադի՞ր եք։ 

-  Մենք ի սկզբանե մտել ենք քաղաքական դաշտ՝ հայտարարելով, որ մենք ընդդիմադիր, ազգային, աջակենտրոն ուժ ենք։

- Հիմա կենտրոնամե՞տ եք, թե՞ ընդդիմադիր։ Աջ ուժերի՞ն եք հարում։ 

- Աջակենտրոն ուժ ենք։ Դա նշանակում է, որ մենք գտնվում ենք կենտրոնի աջ հատվածում։ Չգիտեմ՝ Դուք ում եք ենթադրում՝ ասելով աջ ուժ։ Օրինակ, ովքե՞ր են Հայաստանում աջ ուժ։ 

- Օրինակ, բացարձակ աջ է ՀՀԿ-ն։

- Մենք Հանրապետականին չենք հարում, որովհետեւ դա ընդգծված աջ, պահպանողական ուժ է։ Մենք առաջադիմական մոտեցում ունենք։ Մենք տեղավորված ենք քաղաքական ուժերի աջակենտրոն հատվածում։ Իշխանությունը ձախ է։ Պետք է հասկանալ, որ դա պոպուլիստական ձախ ուժ է, ե՛ւ իր մոտեցումները, ե՛ւ լուծումները ձախ հեղափոխական ուժ են։

- Այսինքն՝ հեղափոխական իշխանությունը ո՞րն է։

- Դա էլ է պարադոքս, որովհետեւ իշխանությունը պետք է հանդարտ լինի ու պերմանենտ հեղափոխությունից դուրս գա, պետք է կառավարի, ոչ թե պերմանենտ հեղափոխության ձգտի։ Մենք ծայրահեղ աջ ՀՀԿ-ի եւ հեղափոխական իշխանության կենտրոնում ենք։ 

- Ես նայեցի Ձեր սկզբունքները՝ վերացական հասկացություններ են գրված՝ առաքինություն, ազատություն։

- Մենք ընդհանրական պատկերացում ունենք առաքինության մասին, դա վերացական չէ, այլ խոսքի, գործի ու մտքի հավատարմություն է ենթադրում։ 

- Ձեր գաղափարական դեմքը կամ քաղաքական «նոու հաուն» ո՞րն է։

- Մենք գտնվում ենք քաղաքական սպեկտրի ազգային մասում։ Դա նշանակում է, որ մեր հիմնական նպատակը հզոր, ժամանակակից ազգային պետության կառուցումն է։ Մենք փոքր պետություն ենք, մենք չենք կարող լինել ինչպես Ռուսաստանը կամ Չինաստանը, բայց մեզ համար իդեալ կարող են լինել այնպիսի երկրները, ինչպիսին, օրինակ, Շվեյցարիան է։ Շրջապատված լինելով ԵՄ տարբեր երկրներով, այն ԵՄ անդամ չէ, ԵՄ-ից ավելի բարձր բարեկեցության է հասել, բացարձակ անվտանգ է, 300 տարի այդ երկրի վրա ոչ ոք չի հարձակվել, որովհետեւ ունի հզոր ազգ-բանակ, ներսում ունի ժողովրդավարության բարձր մակարդակ։ Կառավարման ապարատը 7 թեթեւ նախարարություններից է բաղկացած։

- Ձեր ծրագրում կա նաեւ Արեւմտյան Հայաստանի տարածքները վերադարձնելու նպատակ։ Այն չի՞ հակասում Շվեյցարիան որպես իդեալ ունենալուն։

- Հարցրեք՝ մենք ի՞նչ ենք ասում, ոչ թե մեր փոխարեն ասեք՝ մենք ինչ ենք ասում։ Չի հակասում։ Շվեյցարիան այսօրվա Հայաստանից 2 անգամ մեծ է՝ 7,5 մլն բնակչությամբ։ Մեր երկրորդ խնդիրը մեր հայրենիքի ավելի ընդարձակ սահմանների վերականգնումն է։ Մենք այդ իմաստով իդեալիստ չենք։ Գիտենք, որ եթե պատմության մեջ պարտվել ես, չի նշանակում, թե վաղը միանգամից հաղթելու ես։ Բայց պետք է հասկանալ, որ սահմանները ժամանակի ընթացքում անընդհատ փոփոխվում են ամբողջ աշխարհում։ Վերջին օրինակը Ռուսաստան-Ուկրաինա հակամարտության միջոցով տեսանք։ Մեր հայրենիքի տարածքային վերականգնման պրոցեսը երկարատեւ է, բայց մենք պետք է դրան գնանք, որովհետեւ, եթե մենք դա չենք անում, այս տարածքը ժամանակի ընթացքում կարող է շարունակել հայաթափվել։ Անկախացումից ի վեր Հայաստանից գնացել է մեկուկես մլն հայ։ Մենք դա վերագրում ենք թալանին, կաշառակերությանը, բայց հայերը հեռանում են, որովհետեւ այս տարածքի ռեսուրսները բավարար չեն։ Մեզ թողած է փոքր տարածք, որի վրա դժվար է ապրել։

- Արտագաղթում են, որովհետեւ մենք փոքրիկ ու ոչ ռեսուրսային երկի՞ր ենք։

- Այո, դա պատճառներից մեկն է։ Մարդիկ գնում են Ռուսաստան, Ձեզ թվում է՝ այնտեղ կաշառակերությունը քի՞չ է։ Ուղղակի ռեսուրսներն են շատ։ 

- Եղանակ ստեղծող գործիչներից ո՞ւմ եք համակրում՝ երեք նախագահներից։ 

- Եթե մենք իրենցից որեւէ մեկին համակրեինք, նոր կուսակցություն չէինք ստեղծի։ Ձեր նշած քաղաքական գործիչներից եւ ոչ մեկը մեր գաղափարախոսության կրողը չէ։

- Արդարադատության նոր սկզբունքների մասին ի՞նչ կարծիքի եք՝ բոլորին պատժել, բոլորին ստուգել։

- Մենք օրինականության կողմնակից ենք, սահմանադրական օրինականության եւ իրավակարգի կողմնակից ենք։

- Հիմա Սահմանադրությունը կփոխեն, կմտցնեն վեթթինգի գաղափար, կամ անցումային արդարադատության դրույթներ  կլինեն օրենքով, եւ դա կլինի օրինականություն։ 

- Սահմանադրությունը կարելի է փոխել հանրաքվեով, ոչ ոք չի կարող առավոտյան զարթնի ու փոխի Սահմանադրությունը։ 

- Նիկոլ Փաշինյանին 70 տոկոս ձայն տվողները կքվեարկեն նոր Սահմանադրության օգտին։

- Նիկոլ Փաշինյանը 70 տոկոս է ունեցել սրանից 6 ամիս առաջ եւ հավաքել է իր ընտրություններում, ոչ թե հանրաքվեում։ Թող հիմա հանրաքվե անի, անի իր քարոզչությունը, մենք էլ անենք հակառակ քարոզչությունը, տեսնենք՝ նա հանրաքվեում կհաղթի՞։

- Չի՞ հաղթի, կարծում եք։ 

- Կարծում եմ՝ չի հաղթի։ Ամեն ինչ կանենք, որպեսզի այդ կարգի հանրաքվեում չկարողանա հաղթել։ Նորից եմ ասում՝ սահմանադրական իրավունքի հիմքերը չի կարելի խախտել։ Ամբողջ աշխարհում այդ իրավունքի հիմքն է իշխանության թեւերի բաժանումն ու հավասարակշռումը, ինչը նշանակում է, որ դատական թեւը չպետք է ենթարկվի գործադիր իշխանությանը։ Ես ավելին ասեմ՝ նախորդ իշխանության օրոք դատական թեւն իրոք ենթարկվում էր գործադիրին, եւ դա բերեց այն հետեւանքներին, որ մենք տեսանք։ Իրավիճակը, երբ օրենսդիրն ու գործադիրը սերտաճած են, մեր երկրի շահերին չի ծառայում։ Մենք չունենք նորմալ օրենսդիր իշխանություն։ Այն դարձել է գործադիր իշխանության կցորդը։ 

- Ասում են՝ դատական իշխանության ներսում հակահեղափոխական օջախ է ձեւավորվել։ 

- Չկա նման բան, հեղափոխականները փորձում են բոլոր նրանց, ովքեր իրենց հետ համաձայն չեն, հակահեղափոխականի պիտակ կպցնել, դա պիտակավորում է։ Ի՞նչ է նշանակում՝ հակահեղափոխական ու հեղափոխական։

- Արցախի մասին եմ ուզում հարցնել։ Իշխանությունը փորձում է կրկին բանակցային սեղան բերել Արցախը։ Շատերը գտնում են, որ Քոչարյանի ժամանակ այն դուրս էր մնացել։ Ձեր մոտեցումը։ 

- Մենք կարծում ենք, որ Արցախին բանակցային պրոցեսի մեջ ներգրավելը շահեկան գաղափար է, որովհետեւ Արցախը հակամարտության հիմնական սուբյեկտն է։ Մյուս սուբյեկտն Ադրբեջանն է, որի ձգտումն ամեն ինչ Հայաստանի հետ հակամարտությանը վերագրելն է, ինչը սխալ է։ Իրականում հենց Արցախն է կռվել Ադրբեջանի դեմ։ Սա չի նշանակում, որ Հայաստանը պետք է դուրս գա բանակցություններից, բայց պետք է նաեւ չբացառել, որ Հայաստանի ու Արցախի պատկերացումները կարող են տարբեր լինել, եւ Ադրբեջանն Արցախի հետ պետք է բանակցի։ Եթե Արցախում համաձայն չեն Ադրբեջանի առաջարկած տարբերակին, ուրեմն այն չի աշխատի։ Վարչապետի գաղափարը ճիշտ է, բայց միանգամից չի աշխատի, չնայած, ի վերջո, դրան են գալու։ Ինչ վերաբերում է նրան, որ ժամանակին Ռոբերտ Քոչարյանը դուրս եկավ այդ ձեւաչափից, դա վաղուց էր։ Այն ժամանակ կար թյուր պատկերացում, որ նա կկարողանա միաժամանակ ներկայացնել ե՛ւ Հայաստանը, ե՛ւ Արցախը՝ լինելով Արցախի նախկին նախագահ։ Ժամանակը ցույց տվեց, որ դա արդյունավետ չէր։