Հեղափոխությունը ինքնասպանություն է գործել

Հանրաքվեի քարոզչական կամպանիան թևակոխեց ակտիվ շրջափուլ։ Տպավորությունները հակասական են ու երբեմն էլ անհասկանալի։ Կարծես թե դրսում 2018 թ․-ի ապրիլը լինի, այլ ոչ թե 2020 թ․-ի գարունը։ Իրականությունը քարացած է, իսկ մենք՝ ժամանակի և տարածության միջև խցանված։ Իհարկե տրամաբանական հարց է առաջանում, թե ինչո՞ւ հեղափոխությունն այսպիսի անճոռնի ընթացք ունեցավ, չէ՞ որ հեղափոխականությունն ենթադրում է դուրս գալ աստիճանական զարգացման տրամաբանությունից և այլընտրանքային ցատկ արձանագրել։ Իսկ հիմա ո՛չ հեղափոխական ցատկը կա և ո՛չ էլ աստիճանական զարգացումը։ Ընդհանրապես ընթացք չկա, դրան փոխարինել է տարերային շրջապտույտը, այսինքն, իրականությունը խցանվել է ինչ-որ տարածությունում և շարժվում է դարձ ի շրջանս յուր տրամաբանությամբ։ 

Ասվածի վկայությունը հեղափոխական կառավարության հռետորաբանությունն է և դրա հիմքի վրա կազմակերպվող գործունեությունը։ 2020 թ․-ին քարոզարշավի դուրս եկած Նիկոլ Փաշինյանի տեքստերը ոչնչով չեն տարբերվում 2018 թ․-ի ապրիլին հեղափոխություն իրականացնող Նիկոլ Փաշինյանի տեքստերից։ Նույն տոնայնությունը, նույն բառերն ու նախադասությունները, նույն հերոսներն ու հակահերոսները, ոչինչ չի փոխվել և վստահաբար չի էլ փոխվելու։ Նիկոլ Փաշինյանը ռոբասերժական իշխանության դեմ պայքարելու է նաև 2021թ․-ին, 2022-ին, 2023-ին և այսպես շարունակ, քանի դեռ հնարավոր է ժողովրդին կերակրել այդ անփոփոխ և անհամ կերով։ Իհարկե սեփական դեմքը փրկելու համար կարելի էր գոնե ինչ-որ ձևական փոփոխություններ մտցնել, օրինակ՝ խոսել հանրապետության վարչապետի դիրքերից, խնդիրները ձևակերպել՝ պետական շահն ու հետաքրքրությունները որպես ելակետ դիտարկելով, բայց մյուս կողմից էլ ինչու բարդացնել գործընթացը, եթե հնարավոր է քաղաքական միտքը թաղել միֆականության ճահճի մեջ և քաղաքացիներին փրկագործական շանտաժի ենթարկել։ 

Սա է ողջ խնդիրը՝ քարացած և անշարժ իրականությունը, որը ներկայացվում է որպես հեղափոխության շարունակություն։ Իրականում ոչ մի հեղափոխություն էլ չկա, քանի որ այն ինքնասպանություն է գործել, այսինքն՝ երևույթը չկա, մնացել են միայն դրա լոզունգները, որոնք ակտիվացվում են ըստ անհրաժեշտության և պահանջարկի։ Նիկոլ Փաշինյանի համար հեղափոխության էջը փակված է դեռևս վարչապետ դառնալուց ի վեր, իսկ հեղափոխական լոզունգները գործի են դրվում միայն այն դեպքում, երբ սուպերվարչապետական գահին ինչ-որ վտանգ է սպառնում՝ իրական, թե՛ երևակայական։ 

Այս իմաստով քաղաքացիները պարտված են, նրանց իրականացրած հեղափոխությունն այլևս չկա։ Անխուսափելի պարտություն է նաև «այո»-յի և «ոչ»-ի ընտրության հնարավորությունը։ Այլ խոսքով, անկախ այն հանգամանքից, թե քվեարկությունն ինչ արդյունքներով կավարտվի, միևնույն է, քաղաքացին պարտվելու է։ Առաջին հայացքից պնդումն այս աբսուրդային է, բայց Հայաստանի մարդիկ հայտնվել են հենց այսպիսի աբսդուրդային իրավիճակում։ Նրանց դատապարտել են պարտվել բոլոր իրավիճակներում և պարտվել հեղափոխության պատրանքին, որն իրենք են իրականացրել։ 

Իսկ ի՞նչ է լինելու հանրաքվեից հետո, ի՞նչ է մեզ սպասվում։ Մի՞թե քաղաքական գործիչներն ու քաղաքացիները չեն հասկանում, որ իրենք իրենց ձեռքով մի նոր հրեշ են ստեղծում՝ անվերահսկելի և անկառավարելի։