Քաղաքական հոգեմետության և խաղաղության արանքում

Քաղաքական հոգեմետության և խաղաղության արանքում

Թող ների Մեծն Չարենցի տառապյալ հոգին, բայց նրա թեւավոր խոսքը՝ «Ով հայ ժողովուրդ, քո միակ փրկությունը քո հավաքական ուժի մեջ է», ետհեղափոխական օրերի համար չէ ասված: Պատկերավոր ասած՝ այս պահի հայաստանյան քաղաքական դաշտը նման է խցանված տրանսպորտային հանգույցի, որտեղ հատվում են 70-80 մեծ ու փոքր փողոցներ (կուսակցություններ), եւ չեն աշխատում տրանսպորտի հոսքերը կարգավորող եռագույն լուսատուները:

Ստեղծված սոդոմ-գոմորին ձայնակցող ձախորդ ռեժիմի վարձու խոսնակները, մարտաշունչ վերլուծաբանները լծվել են իրենց պատվիրատուների պատվերները ձայնատեսապատկերների տեսքով սփռելու գործին: Կարծես մի նոր նախընտրական քարոզարշավ է ձեւավորվում: Այն՝ որպես վարակ, խոցում է դեռ ուշքի չեկած երկրի բոլոր ոլորտները. տնտեսություն, բարեփոխում, օպտիմալացում, միլիտարիզացում, գործարարություն, Հայաստան-Սփյուռք հարաբերություն, մրցանակ, պարգեւավճար...

Սակայն «Չկա չարիք առանց բարիքի»-ն ճիշտ եւ ճիշտ մեր օրերի համար է ասված: Անկման 20 տարիների ընթացքում Հայաստանի հանրությունն իր զգայարաններով շոշափեց պատերազմի եւ պատերազմական իրավիճակի շարունակականության շահութատերերին, ճանաչեց շրջափակումի երկարաձգման շահավետության մենատերերին: Այժմ էլ համակ ուշադրությամբ հետեւում է Ռ. Քոչարյանի՝ քաղաքական հալածյալի կարգավիճակ ձեռք բերելու գործընթացին: Պատահական չէր, որ նա երկրորդ անգամ հանձնվեց իրավապահներին: Ընդսմին, Հայաստանում իր համերկրացի-համակիրների շարքերն այնքան էլ հուսալի չեն, համալրելու անհրաժեշտություն կա, հատկապես դրսի ծանոթների հաշվին: Մի խոսքով, դրսից «տղա բերելու», միջազգային հնչեղություն ձեւավորելու խնդիրը թեեւ թանկ է, բայց օրակարգային է: Հավանաբար, սա է կարդալ չսիրող, բայց գիրք «գրող» նախագահի «ճանապարհային քարտեզը»: Թող ներող լինի պարոն Քոչարյանը, քիչ մը ավելի ինքնավստահ չէ՞...

Հայաստանի մաշված հանրությունը երիցս համոզվել է, որ Քոչարյանն իր ողջ թիմով, «իրավահաջորդով» քաղաքական հալածյալ չէ, այլ՝ հանցագործ, որի համար բոլորը պատասխան են տալու: Պատասխան են տալու ոչ միայն Հայաստանում սահմանադրական կարգը տապալելու, այլեւ 20 տարի առաջ իր եւ իր թիմակիցների արտահայտած տգետ մտքերի համար: Բերենք մի քանի նմուշ 1998թ. հունվարի 8-ի Անվտանգության խորհրդի նիստից. «Շրջափակումները չեն ազդում Հայաստանի տնտեսության զարգացման վրա», «Ղարաբաղյան հակամարտությունը խոչընդոտ չէ արտասահմանյան ներդրումների համար», «Հայաստանի բյուջեն կարելի է 2-3 անգամ մեծացնել՝ պայքարելով ստվերային տնտեսության դեմ», «Սփյուռք-Հայաստան հարաբերությունների սերտաճման դեպքում Սփյուռքից կարելի է ստանալ տարեկան 400-500 միլիոն դոլարի օգնություն», «Հնարավոր չէ Հայաստանը մեկուսացնել:

Մեզ կօգնեն Ռուսաստանը եւ Իրանը» (նկատի ունեն ռազմական օգնությունը), «Իսրայելի օրինակը ցույց է տալիս, որ կարելի է զարգանալ մեկուսացման պայմաններում» (երբ Իսրայելն ունի հարյուրավոր կիլոմետրեր ծովային սահման), եւ ամենաանհեթեթ միտքը. «Ղարաբաղի հարցում հիմա կարիք չունենք փոխզիջման գնալու: Կզիջենք այն ժամանակ, երբ հարկադրված լինենք»: Քիչ է ասել՝ անհեթեթ, որովհետեւ «Կզիջենք այն ժամանակ, երբ հարկադրված կլինենք» միտքը նույն կապիտուլյացիան է, երբ ոչինչ չես զիջում, այլ հլու-հնազանդ ընդունում ես այն, ինչ փաթաթում են քո վզին: Որպես բիզնեսի «հայրեր»՝ ընդհանրապես նրանց խելքի բանը չէ, որ քաղաքականության մեջ, ինչպես բիզնեսում, հաջող են համարվում միայն այն գործարքները, որոնցից շահում են երկու կողմերը: Երբ շահում է միայն մեկ կողմը, գործարքը հաջողված կամ տեւական չի լինում: Ի վերջո, վարդագույն ցանկությունները ներկայացնել որպես քաղաքական լրջմիտ հաշվարկներ, մեղմ ասած, տգիտություն է՝ մարտնչող տգիտություն:

Թավշյա հեղափոխության նվաճումներից է նաեւ այն գիտակցումը, որ ղարաբաղյան կնճիռը որքան էլ շահարկեն, ձգձգեն, միեւնույն է՝ հարթվելու է: Լուծումն ինքնատիպ է լինելու. հաղթողներ եւ պարտվողներ չեն լինելու: Ապացույցն ԱԺ ընտրություններում հրձիգ-քաղաքական ուժերի պարտությունն էր: Պարտվեցին, սակայն դրանց գաղափարակիրներն այնքան նեղմիտ գտնվեցին, որ չհասկացան, թե ինչու է հանրությունը հոգնել իրենցից. եթերում նրանց տեսնելիս, խոսքը լսելիս փոխում են ալիքը, մամուլում հայտնվելիս փոխում են էջը: Եվ այսպես շարունակ՝ թուղթ ու եթեր են մրոտում ու դիրքավորվում, չզարմանանք, Արցախում:

Անշուշտ, հանրության ամենագլխավոր նվաճումը խաղաղության առաջնայնության գիտակցումն է: Սա մի նոր որակական հանգրվան է, երբ քաղաքական կեղծ ռազմաշունչ ճառերն ու հոխորտանքներն ընկալվում են որպես քաղաքական հոգեմետ դեղահաբեր:

Լավատեսական
Դանդաղ, բարդություններով լի՝
Փոխվում է Հայոց պետականության
Քսանամյա աղետաբեր
Փիլիսոփայությունը:

Մարտին եւ Արամայիս ԱՍԼԱՆՅԱՆՆԵՐ